معاون منشی عمومی سازمان ملل متحد در امور کمکهای بشر دوستانه روز دوشنبه ۳۰ جنوری (۱۰ دلو) گفت که منتظر فهرستی از دستورالعملهای مقامات طالبان است تا به زنان افغان اجازه کار در بخشهای بشردوستانه را بدهند.
مارتین گریفیتس که با تازگی از افغانستان دیدن کرد در مقر سازمان ملل متحد در شهر نیویارک به خبرنگاران گفت: “بیایید ببینیم که آیا این دستورالعملها صادر میشود یا خیر؛ بیایید ببینیم که آیا آنها مفید اند یا خیر؛ بیایید ببینیم چه فضایی برای نقش اساسی و محوری زنان در عملیاتهای بشردوستانه ما وجود دارد.”
طالبان به تاریخ ۲۴ دسمبر ۲۰۲۲ زنان را از ادامهٔ کار در سازمانهای غیرحکومتی داخلی و خارجی منع کردند. به تعقیب این دستور، سازمانهای غیرحکومتی بین المللی عمده فعالیتهای خود را در افغانستان تعلیق کردند.
گریفیتس هفتهٔ گذشته با مقامات یونیسف، رییس موسسهٔ محافظت از کودکان (Save the Children) و رییس عمومی موسسهٔ پاملرنه ( Care International) به کابل سفر کرد و با مقامات ارشد طالبان به شمول وزیران داخله، خارجه، اقتصاد و معاونین اول و دوم ریاست الوزرای طالبان ملاقات کرد.
این مقام ملل متحد روز دوشنبه گفت که در جریان سفرش به کابل از مقامات طالبان خواست تا به زنان اجازه بدهند که در جریان سرمای زمستان کمکهای بشری را برای نیازمندان فراهم کنند. به گفتهٔ گریفیتس: ”افغانستان زمستان وحشیانه ای را سپری میکند.”
این مقام ارشد ملل متحد ابراز امیدواری کرد که سازمانهای امداد رسانی دیر منتظر دستورالعمل طالبان برای کار زنان نمانند، زیرا با گذشت هر روز، و بدون فعالیت سازمانهای امداد رسانی، مردم افغانستان روزگار خوب نخواهند داشت.
از تاریخ ۱۰ جنوری به اینسو برفباری های شدید در برخی مناطق افغانستان رخ داده؛ این کشور با قطع برق مواجه بوده و در عین حال، درجه سردی هوا در بخشیهای از این کشور به منفی ۳۳ درجه سانتیگراد رسیده است.سرمای شدید به تازگی موجب مرگ دست کم ۱۶۶ نفر نقاط مختلف افغانستان شده است.
با وجود دستور طالبان مبنی بر ممنوعیت کار زنان در سازمانهای غیرحکومتی داخلی و خارجی، وزارت صحت طالبان گفته است این دستور را در آن وزارت عملی نمیکند. با وجودیکه دختران تنها تا صنف ششم اجازهٔ رفتن به مکتب را دارند، بخش اندکی معارف نیز این دستور طالبان استثناه قرار گرفته است.
گریفیتس افزود که در جریان سفرش به کابل به مقامات طالبان گفته است که اگر آنان دستور منع کار زنان را در سازمانهای غیرحکومتی لغو نمیکنند، دست کم استثناهات را گسترش دهند تا همه بخشهای کمکهای بشردوستانه زیر پوشش قرار بگیرند.
این مقام ارشد ملل متحد گفته است در مورد اینکه آیا دستورالعمل طالبان برای از سرگیری کار زنان در سازمانهای غیرحکومتی موثر خواهد بود یا خیر، نظریات متفاوت وجود دارد. اما گریفیتس تاکید کرد که ” دیدگاه ما این است که این پیام به صورت روشن ارایه شده است که زنان علاوه بر داشتن حقوق، کارگران اصلی و اساسی در بخش بشردوستانه استند و ما باید آنان را دوباره در کار ببینیم.”
بحران بشری
افغانستان در حال حاضر در وسط یکی از سردترین زمستان های خود قرار دارد، سرمای شدیدی که به دنبال خشکسالیهای شدید، چندین دهه منازعه و سقوط اقتصادی در این کشور مصادف شده است. ملل متحد میگوید که ۲۸ میلیون جمعیت افغانستان به شدت به کمک نیاز دارند؛ شش میلیون نفر در این کشور در یک قدمی قحطی قرار دارند و نزدیک به چهار میلیون کودک از سوتغذیه در این کشور رنج میبرند.
در همین حال، سوفیا اسپریچمن سینیرو، رییس عمومی موسسهٔ پاملرنه که از راه دور در کنفرانس خبری با گریفیتس پیوست، گفت که سازمانهای غیرحکومتی بین المللی ۷۰ در صد کمکهای بشری را در افغانستان فراهم میکنند.
سینیرو گفت که زنان در سازمانهای غیرحکومتی کمکهای نجات بخش را برای سایر زنان فراهم میکنند و ممنوعیت کار آنان در این سازمانها به قیمت جان تمام میشود.
او گفت سازمانهای امداد رسانی بین المللی بدون سهمگیری زنان محلی نمیتوانند خدمات را برای میلیونها زن و کودک در افغانستان فراهم کنند.
سینیرو افزود: “قادر نخواهیم بود که نیازمندیهای آنها را شناسایی کنیم.” او در ادامه گفت که بدون کارمندان محلی زن، نمیتوان با زنانی که در راس خانوار قرار دارند و تعداد آنها به دلیل سالها منازعه در افغانستان زیاد است، تماس بر قرار کرد.
به گفتهٔ سینیرو، از جمله ۵۵ هزار کارمندان محلی که برای سازمانهای غیرحکومتی بین المللی در افغانستان مصروف کار اند، یک-سوم حصهٔ آنان را زنان تشکیل میدهند و فعالیت زنان در این سازمانها که برای سایر زنان کمکها را فراهم میکنند، نه تنها مصوون است، بلکه از لحاظ فرهنگی نیز کار مناسب میباشد .
به گفتهٔ او، بسیاری از زنان که در سازمانهای غیرحکومتی کار میکنند یگانه نانآور خانوادهٔ شان استند و اگر کار نکنند، پول نخواهند داشت تا خانوادههای شان را کمک کنند.
گریفیتس گفت که اگر طالبان استثناهات بیشتر را برای ادامهٔ فعالیت زنان در سازمانهای غیرحکومتی قایل نشوند، چنین وضعیت ”ممکن ضربهٔ مرگبار” برای بسیاری از برنامههای حیاتی بشردوستانه در افغانستان باشد.